عوامل موثر در یادگیری دانش آموزان

 ایجاد جوّ مناسب، صمیمی و فضای راحت در کلاس از مهمترین ارکان یادگیری می باشد که اضطراب و نگرانی یادگیرندگان را کاهش می دهد. باید به عقاید دانش آموزان احترام گذاشت.در تصمیم گیریهای خود از آنان نظر خواهی کنیم.اعتماد  کردن  به  یادگیرندگان  باعث  رشد  شخصیت  آنها  می شود.ابراز نظر در کلاس توسط فراگیران شور و شوق به یادگیری ایجاد می کند.باید به گونه ای عمل کرد تا دانش آموزان سرشار از هیجان و شادی شوند زیرا در این حالت سخت کوش ترند که می توان با استفاده از بیانات شورانگیز، عوامل شادی بخش مثل سرود،نمایش، بازی، سرگرمی، مسابقه و … این جوّ را ایجاد کرد

توجه به علایق آنها نیز مهم می باشد همچنین اگر نسبت به ما احساس رابطه نزدیکی کنند. گوش دادن به مسائل و مشکلات یادگیرندگان و آشنایی با حالات روانی-عاطفی یادگیرنده در ایجاد فضای بدون فشار در کلاس مؤثر است.خوش اخلاق بودن معلم، باعث ایجاد آرامش و جذب یادگیرنده به کلاس درس می شود.با شور و علاقه درس دادن در جذب یادگیرنده به کلاس درس و محتوای آموزش مؤثر است. اگر معلم از تدریس خود لذت ببرد خواه ناخواه این لذت به دانش آموزان نیز سرایت می کند.معلم  نباید  مشکلات  زندگی  خود  را  به  کلاس  بیاورد  زیرا  در  تدریس  اثر  منفی  دارد.

تنوع در روش تدریس به ایجاد جاذبه درسی منجر  می شود.اختصاص بخشی از وقت کلاس درس، به ویژه در انتهای وقت کلاس به گفت و گو درباره روش تدریس و جوّ کلاس می تواند در بهبود و افزایش کیفیت فرایند یادگیری-یاددهی مفید باشد.ارائه  کنفرانس به وسیله فراگیران  داوطلب  باعث رشد فردی و اجتماعی و …  می شود.سخت گیری  در این  که  دانش آموز  با تلاش  مطلب  را فرا گیرد  نه اینکه  بوسیله  معلم  سهل و آسان  دریافت کندیکی  دیگر  از اقدامات  لازم  می باشد.یاددهی  شیوه  گزارش  نویسی  و تهیه  چکیده  مطالب  و فعالیت های کلاسی  در  اولین  جلسه های  آموزش  در امر یادگیری و انتقال  تجربه های  آموزشی  یادگیرندگان  به  مدرس  و سایر  اعضای  گروه و کلاس  مؤثر  است.آوردن  دانش آموزان  ضعیف  پای  تابلو  و همکاری  با آنها  در حل  مشکل  باعث  افزایش  اعتماد  به  نفس  آنها  می شود.

 یکی دیگر از مواردی که باعث بیدار شدن انگیزه یادگیری در فراگیران می شود “سازماندهی کلاس” است به عنوان مثال:صندلی ها را در وضع مناسب قرار دهیم،آن را پاکیزه و مرتب کنیم،در نورپردازی آن دقیق باشیم و جایی برای نشان دادن خلاقیت ها در نظر بگیریم.همچنین  اگر  هنگام  تدریس  دانش آموزان  را در حین  آموزش  درگیر  کنیم  کلاس  از حالت خشک  خارج  شده  وبا نشاط  می شوند.اگر  بگوییم  فراموش  می کنند،اگر  یاد  دهیم  بخاطر  می سپارند و اگر  درگیر  کنیم  یاد  می گیرند.انجام  تمرینات زیاد  سبب  تعمیق  یادگیری  و بروز  خلاقیت های  آنان  می شود.جلسات  و یا  ساعاتی  که برای  تمرین  در نظر  گرفته  شده ،نباید  زیاد  طولانی  و خسته  کننده  باشد.به  عنوان  نمونه  تمرینی  که  در  دو  جلسه  سی دفیفه ای  و با فاصله  کافی  انجام  می شود  نتیجه  بهتری  دارد  نسبت  به  تمرینی  که  یک  ساعت  طول بکشد.البته  با افزایش  سن،توانایی  دانش آموز در  انجام  تمرینات  طولانی تر،فزونی  می یابد.نباید  بیش از حد برای مهم  جلوه  دادن  درس ،برای  دانش آموزان  تکلیف  معین  کرد.حجم  تکالیف  با نیاز  واقعی  آنان  باید  منطبق  باشد.

مطالب  درسی  باید  به گونه ای  ارائه  شود  که  مشکلات  یادگیرنده  را بر طرف کند.همچنین  باید  معلم  بین  مطالب  جدید  و مطالب  جلسات  قبل  یک  ارتباط  منطقی  برقرار  کند.تهیه  چکیده  و دستمایه  اولیه  برای  آموزش  در قالب  جزوه ای  که  نکات  اصلی  و منابع  را  در  برداشته  باشد،باعث  همسو  شدن  یادگیرندگان  با  معلم  در رسیدن  به  انتظارات  آموزشی  می شود.

          امّا مهمترین مسئله ،یادگیری مشارکتی است که تحقیقات گوناگون مؤید این مسأله است که نسبت به دیگر یادگیریها نظیر رقابتی و انفرادی پیشرفت تحصیلی بالاتری را بوجود آورده است.دانش آموزان در گروه های کوچک که خود انتخاب می کنند به کار گروهی مشغول می شوند ولی در انجام دادن تکالیف عادی به تنهایی کار می کنند،درباره موضوعی بحث می کنند، بابارش مغزی با ایده ها واندیشه های تازه برخوردمی کنند واطلاعات را سازمان می دهند.درواقع باید فرهنگ “ کار گروهی ” را دربین فراگیران توسعه داد که شامل جو اعتماد، نبود موانع کارکردی، انتظارات با توجه به شمار افراد گروه، تمایل برای کمک به همدیگر و مشارکت یکسان است.و به قول جانسون از شعار“ما با هم شنا می کنیم و یا با هم غرق می شویم” پیروی کنیم.

          برای  انجام  فعالیت های  گروه  در  جهت  یادگیری  مشارکتی  موفقیت  آمیز  اهداف،آموزش  و  جدول  زمانی  مشخص  مورد  نیاز  است.در  گروه  هر  عضو  نقش  و  وظایف  خاصی  دارد  مانند:ثبت کننده،گزارش کننده،ناظر،مشاهده گر،مسؤل  تجهیزات  و … .نقشها  باید  در  گروه  مدام  تغییر  داده  شود،بطوری  که  اعضای  گروه  برای  عمل  در  نقشهای  جدید  فرصت  یابند  و  برای  برآوردن  وظایف  ویژه  گروه  آماده  شوند.ابتدا  اعضای  گروه های  گوناگون  که  دارای  بخش  مشابه  هستند،گروه های  تخصصی  تشکیل  میدهند  و با یکدیگر  مطالعه  می کنند.سپس،هرفرد به گروه  مورد  نظر  خود  برمی گردد و آن  بخش  را  هم  گروهی های  خود  آموزش  می دهد.این  بخش های  مجزا  نیاز  است  که  در  کنار  هم  قرار  داده  شوند تا دانش آموزانی  که  به  همدیگر  وابسته اند از  یکدیگر  یادبگیرند.کلید  پروژه (کار گروهی)هنگامی  قفل  مسائل را باز می کند  که  کوشش های  جمعی  دانش آموزان  با  بهره گیری  از شیوه های  مشارکت جویانه  یادگیری،آگاهانه،و عمدی و از طریق  انجام  فعالیت های  عملی  مبتنی  بر  همکاری  و تعاون  گروهی  شکل  گیرد.